روستای خرانق

گسترش زندگی شهری سبب شده است که افراد نیاز به مکانی داشته باشند که زمانی را به دور از هیاهوهای شهری بگذرانند به همین خاطر زمان انتخاب مقصد برای سفر، روستاها یکی از گزینه های اصلی به شمار می روند. روستا کهن ترین شکل سکونتگاه های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی ترین شیوه های زندگی بشری است. روستاها از گذشته به عنوان اجتماعات پایه، نقش اساسی در شکوفایی جوامع و تمدن ها داشته اند و با توجه به نقش های متعددی که در فرایند توسعه ملی، به ویژه در زمینۀ تأمین غذایی بر عهده دارند، رشد و توسعۀ آنها، اهمیت و ضرورت زیادی دارد. انتخاب روستا برای سفر سبب به وجود آمدن نوعی از گردشگری شده است که با نام گردشگری روستایی شناخته می شود. در این میان برخی از روستاهای کشور که از توان گردشگری بیشتری برخوردار هستند، با نام روستای هدف گردشگری سناخته شده اند. روستای هدف گردشگری به روستایی گفته می شود که جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد و از امکانات مناسبی برای سفر برخوردار است. در ایران از این گونه روستا ها بسیار می توان پیدا کرد که یکی از آنها روستای خرانق ، در استان یزد و شهرستان اردکان، به شمار می رود.

معرفی روستای خرانق

اردکان یکی از شهرستان قدیمی و غنی در استان یزد است که سالانه افراد زیادی به آنجا سفر می کنند. این شهرستان به واسطه قدمتی که دارد دارای جاذبه های گردشگری تاریخی و قدیمی زیادی است که رد سرتاسر آن گسترده شده اند. یکی از آنها روستای خرانق به شمار می رود که از جمله جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهرستان محسوب می شود. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد این روستا اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار می دهیم تا با آن بیشتر آشنا شوید. روستای خرانق، مرکز بخش خرانق از توابع شهرستان اردکان به شمار می رود که در 79 کیلومتری شمال شرقی یزد قرار دارد. این روستا در موقعیتی جلگه ای قرار گرفته و دارای بافت مسکونی متراکم، متشکل از دو بافت جدید و قدیم است.

در گذشته به این شهر خورنق یا خورانق گفته می شد که به معنی محل بر آمدن خورشید بود، این نام با گذشت زمان در گذر آن به خرانق تغییر پیدا کرد. گفته می شود که در واقع این نام تغییر یافته هورنه، به پارسی کهن یا میانه، است. این نام مانند دیگر نام‌ های پارسی دچار تغییرات عربی شده و هور به خور و نه به نق تبدیل شده ‌است. در این روستا جاذبه های گردشگری متنوعی وجود دارد که باعث می شوند گردشگران زیادی راهی این ناحیه شوند. لازم به ذکر است که عمر این روستا در حدود 4500 سال تخمین زده می شود، که قدیمی ‌ترین سند تاریخی موجود، که در آن به این منطقه اشاره شده است، به سال ۲۴ هجری شمسی و دوران پادشاهی یزدگرد ساسانی بر می‌گردد.

ساختار و جاذبه های گردشگری روستا

دشت ها، باغ ها، مزارع و بافت مسکونی قدیم و جدید، چشم انداز عمومی روستا را تشکیل می دهند. این روستا عمدتا به دلیل دارا بودن آثار ارزشمند و بناهای تاریخی مورد توجه است. در ادامه برخی از بناهای تاریخی این روستا را شرح می دهیم.

قلعه خرانق

شاید بتوان این قلعه را مهمترین اثر تاریخی این روستا دانست که قدمتی برابر با 4 هزار سال دارد. این قلعه از محدود سازه هایی است که در آن می توان خانه هایی چند طبقه را دید. این قلعه مساحتی در حدود 1.1 هکتار دارد در آن ۸۰ خانه‌ی دو، سه و گاهاً چهار طبقه دیده می شود. این قلعه از خشت و گل ساخته شده است و خانه هایش حیاط ندارند.

حمام خرانق

این بنا از دیگر جاذبه های این روستا به شمار می رود که در نزدیکی کشتزارها و برای اینکه دسترسی به به آب قنات آسان باشد، در محلی گود واقع شده است. این حمام در داخل کاروانسرا قرار دارد و از سطح مجموعه قلعه پایین‌تر و از سطح متوسط خود روستا بالاتر است.

کاروانسرای خرانق

این سازه یکی از زیباترین بناهای این روستا به شمار می رود که قدمت آن به دوره ساسانی بر می‌گردد. این کاروانسرا دارای حیاطی مرکزی است و گرداگرد آن را اتاق ها و صفه هایی با طاق هلالی احاطه کرده اند. در این کاروانسرا چهار تیمچه وجود دارد که برخی مسقف و برخی دیگر بدون سقف هستند. سقف تیمچه ها به صورت نوک تیز و شیبدار است و نکته جالبی که در مورد آنها وجود دارد این است که انعکاس صدا به صورت تکرار شونده ای صورت می گیرد.

مسجد جامع و حسینیه خرانق

این بنا در داخل شهر و خارج از قلعه قرار دارد و مسجد و حسینیه به هم متصل هستند. قدمت این مسجد و حسینیه به دوران قاجار بر می گردد و همچنان به عنوان مسجد مورد استفاده است. این مسجد از لحاظ ابعاد بسیار کوچک است و شبستانی مربع و غرفه‌هایی گرداگرد آن دارد. مسجد صحنی با پلان چند ضلعی دارد، که از جنوب شرقی به حسینیه متصل است. شبستان در حال حاضر مورد استفاده ساکنان روستاست. پشت منبر مسجد سنگ قبر رسوبی (به ابعاد۳۰*۵۰) سانتیمتر به تاریخ ۴۹۹ه‍.ق موجود بوده ‌است که فعلاً در اداره میراث فرهنگی استان یزد نگهداری می‌شود.

منارجنبان خرانق

در ایران سه منار جنبان وجود دارد که یکی از آنها، این منارجنبان به شمار می رود. این منار در کنار مسجد و در داخل قلعه قرار دارد. نکته جالب توجه ای که در مورد این منار وجود دارد این است که حرکت آن را می توان با چشم دید. این منار چشم اندازی بسیار وسیع دارد و از چند کیلومتری هم دیده می‌شود، در قدیم به عنوان فانوس خانه یا برج دیده ‌بانی استفاده می‌ شده ‌است.

بقعه مشهدک

این بقعه در گورستان شهر قرار دارد و از گل و خشت ساخته شده‌است. گفته می شود این بقعه را محل نماز امام رضا (ع) در راه رسیدن به مرو بوده است. به همین خاطر در بین مردم از ارزش بالایی برخوردار است.

پل خرانق

این پل یکی از جاذبه های گردشگری روستا به شمار می رود که از دوران اشکانیان در این منطقه به جای مانده است. این پل هیچگاه محل عبور و مرور نبوده و هدف از ساخت این پل تنها انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانهٔ کال است. احتمالا این پل به عنوان سیل بند مورد استفاده بوده است.

علاوه بر تمام این بناهای تاریخی که در این روستا وجود دارد می توانید شاهد جاذبه های طبیعی دیگری نیز باشید که برخی از آنها عبارتند از: منطقه حفاظت شده انجیر، غار بنجه و غار اشکفت یزدان، اشکال ژئومورفولوژیکی و گونه های گیاهی و درختان متنوع و … .

راه های دسترسی به روستا

برای اینکه از محوطه دیدن کنید باید در ابتدا به شهرستان اردکان بروید و خود را به این شهر برسانید. برای رفتن به شهر اردکان، می توانید اقدام به خرید بلیط اتوبوس اردکان کنید و سپس از این شهر با وسایل حمل و نقل عمومی به این روستا بروید.

بازدید از روستای خرانق

برای دیدار از روستا نیازی به پرداخت هزینه نیست و شما می توانید به رایگان از آن دیدن کنید. برای تماشا و گشت و گذار در این روستا حداقل به دو روز زمان نیازی دارید پس مستر بلیط پیشنهاد می کند قبل از رفتن به این منطقه این موضوع را مد نظر داشته باشید.

نوشته روستای خرانق اولین بار در مجله مِستر بلیط. پدیدار شد.