یکی از شکل های گردشگری، گردشگری شهری به حساب می آید که در آن افراد به دیدن شهرها و جاذبه های موجود در آنها می روند. از جاذبه هایی که در شهرها وجود دارند، آثار تاریخی و مذهبی به شمار می رود که در شهرهای قدیمی به وفور می توان یافت. یکی از آنها، مساجد قدیمی و تاریخی به شمار می آید که پس از اسلام در هر شهری از ایران یکی از این بناها ساخته شد. مساجد يكی از عناصر مهم و تأثيرگذار در شهرهای اسلامی به حساب می آید، در طول تاريخ شكل گيری شهرهای اسلامی مساجد همواره به عنوان فضا های عمومی مهم و مردمی دارای عملكرد های متعدد اجتماعی، اقتصادی، سياسی و كالبدی بوده و در زندگس مردم، نقش محوری داشته اند. برخی از مساجدی که در گذشته ساخته شده اند هنوز باقی و پا برجا هستند و به خاطر قدمت و نوع معماری که دارند از اهمیت ویژه ای برخوردارند. این مساجد در حال حاضر علاوه بر اینکه نقش خود را به عنوان مسجد ایفا می کنند مکانی هستند که بسیاری از افراد در سفرهایشان از آن ها دیدن می کنند. یکی از این مساجد مسجد جامع شش ناو به شمار می رود که در شهرستان تفرش استان مرکزی قرار دارد.
درباره مسجد جامع شش ناو
شهرستان تفرش در شرق استان مرکزی واقع است و از شمال به ساوه، از مشرق به شهرستان قم، از جنوب به شهرستان های اراک و آشتیان و از مغرب به شهرستان اراک محدود می شود. این شهرستان مشتمل بر دو بخش به نام های مرکزی و فراهان، شش دهستان و دو شهر فرمهین و تفرش است. برخی نام شهر تفرش را، به سبب آنکه در سده های قبل از اسلام و حتی پس از آن زردشتیان در آن سکونت داشتند، «گبرش» به معنای «جایگاه آتش» می دانند. این شهرستان از جمله قدیمی ترین مراکز زندگی در استان به شمار می رود که در آن می توان جاذبه های تاریخی و قدیمی زیادی دید.
یکی از این جاذبه ها مسجد جامع شش ناو به شمار می رود که در این بخش از مجله مستر بلیط به معرفی آن می پردازیم. این مسجد در محله فم شهر تفرش قرار دارد و بنای اولیه آن از آثار دوره سلجوقی به شمار می رود، که در دوره های بعد قسمت هایی به آن اضافه شده است. در مورد وجه تسمیه آن چنین می گویند که دلیل انتخاب این نام، وجود قناتی در زیر مسجد است که توسط شش عدد ناو در بیرون مسجد و پس از عبور از زیر درخت چناری بزرگ و قدیمی، تقسیم می شود و به محله های اطراف جریان پیدا می‌کند و قدمت آن به قرن سوم هجری قمری بر می‌گردد. این مسجد با توجه به قدمت و نوع معماری که دارد در لیست آثار ملی ایران جای گرفته است.
ساختار و معماری مسجد جامع
این مسجد از بخش های متعددی تشکیل می شود که در این بخش توضیحاتی درباره آنها می دهیم. این مسجد شامل گنبد، دو شبستان، ایوان، صحن، یک رشته قنات، چند حجره، حسینیه و مناره‌ای آجری می شود. گنبد این مسجد ابعادی برابر با ارتفاع ۱۵ متر و قطر ۱۶ متر دارد و سقف و دیوار مسجد با کاشی کاری و مقرنس‌کاری های زیبا تزئین شده است. در سر در صحن ایوانی به دهانه ۵ متر، عمق ۴ متر و ارتفاع ۷ متر دیده می شود که با پوششی از مقرنس گچی تزئین شده است. در پاکار پوشش ایوان کتیبه‌ای به خط نستعلیق به تاریخ ۱۲۷۷ هجری قمری وجود دارد که در آن اشاره‌ای به بانی بنا به نام «محمد ابراهیم بن عباس» کرده اند. قدیمی ترین بخش این مسجد مناره آجری آن به شمار می رود که دارای ارتفاع ۲۰ متر و قطر ۳ متر است که پلکانی مارپیچ دارد و دیوار آن تمام آجری است.
تنها تزئینات این مناره کتیبه آجری بالای آن محسوب می شود و که به خط کوفی نوشته شده است. در حال حاضر به جزء جمله «لا اله الا الله» چیزی از متن آن باقی نمانده است. یکی دیگر از بخش های این مسجد حسینه آن به شمار می رود که اطراف آن حجره هایی برای نشستن تماشاگران وجود دارد و صفه یا سکوی بر جسته‌ای در وسط تعبیه شده است که نمایش تعزیه بر روی آن اجرا می شود. مقصوره یکی دیگر از قسمت های مسجد محسوب می شود که گنبدی به شکل کلاه خود بر روی آن قرار دارد و قاعده گنبد هشت ضلعی و عنقی استوانه ای شکل به ارتفاع ۵ متر و قطر ۱۶ متر دارد و با استفاده از آجر تراش ساخته شده است.
راه های دسترسی به مسجد جامع
با خواندن مطالب قبل متوجه شدید که این بنا در شهر تفرش قرار دارد بنابراین اگر قصد دیدار از این بنا را دارید باید به شهر تفرش سفر کنید. برای رفتن به این شهر می توانید از اتوبوس استفاده با خرید بلیط اتوبوس تفرش راهی این شهر شوید. زمانی که تصمیم گرفتید به دیدن مسجد بروید باید به محله فم این شهر که در بافت تاریخی قرار دارد بروید.
بازدید از مسجد جامع شش ناو
برای دیدن این بنا نیازی به پرداخت هزینه نیست و می توانید هر زمان که خواستید به دیدن آن بروید. مستر بلیط پیشنهاد می کند که زمان سفر به این منطقه دیدار از این مسجد را در لیست برنامه هایتان قرار دهید.
نوشته مسجد جامع شش ناو اولین بار در مجله مِستر بلیط. پدیدار شد.