ابرکوه یکی از شهرستان های استان یزد به شمار می رود و از اطراف به شهرستان اشکذر استان یزد، شهرستان شهرضا استان اصفهان، شهرستان خاتم یزد و شهرستان آباده استان فارس محدود می شود. از نظر توپوگرافی، دشت ابرکوه جزئی از فلات خشک مرکزی ایران محسوب می شود که رشته کوه های زاگرس چون حصاری انتهای این دشت را در جهت غرب و جنوب در بر می‌گیرد. کویر ابرکوه با کمتر از ۱۴۵۰ متر پست‌ترین محل این حوزه به شمار می رود و این منطقه دارای اقلیم گرم و خشک بیابانی است. در گذشته ابركوه یا ابرقوه یكى از توابع و نواحى شهر قدیمى اصطخر بوده است. ابن حوقل ابرقوه و یا ابرقویه را شهرى مستحكم به اندازه یک سوم شهر اصطخر با بازار هاى معمور و آباد در قرن چهارم توصیف مى كند. ابرکوه دارای و آثار تاریخی و باستانی بی شماری است و چندین مسجد تاریخی در این شهر به چشم می خورند که یکی از این مساجد مسجدی به شمار می رود، که به نام مسجد بیرون ابرکوه مشهور شده است. اگر می خواهید در مورد این اثر تاریخی مذهبی شهر ابرکوه بیشتر بدانید می توانید این مطلب از مجله مستر بلیط را تا انتها دنبال کنید.
معرفی مسجد بیرون ابرکوه
مساجد يكی از بناهای مهم و تأثيرگذار در شهر های اسلامی محسوب می شوند. در طول تاريخ شكل گيری شهرهای اسلامی مساجد همواره به عنوان فضاهای عمومی مهم و مردمی دارای عملكرد های متعدد اجتماعی، اقتصادی، سياسی و كالبدی بوده و در زندگی مردم نقش اساسی و پر رنگی داشته اند. بسیاری از مساجد وجود دارند که از گذشته های بسیار دور در شهرهای اسلامی باقی مانده اند و در حال به عنوان اثری تاریخی مذهبی شناخته می شوند. یکی از این مساجد، مسجد بیرون ابرکوه محسوب می شود که در جاشیه شهر ابرکوه واقع شده و دلیل نام گذاری آن نیزهمین موضوع است. زمان ساخت این مسجد به دوران ابتدایی اسلام در ایران بر می گردد به طوری که گفته می شود سال ساخت آن قرون اول و دوم هجری است. با توجه به قدمتی که این بنا دارد در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۷۰ در لیست آثار ملی ایران جای گرفته است. در حال حاضر این سازه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری منطقه مورد توجه قرار گرفته است و هر ساله افراد زیادی به دیدار از آن می روند. گفته می شود که این مسجد زمانی منزلگاه امام رضا (ع) در راه رفتن به مشهد بوده است و از این جهت نیز در بین مردم منطقه اعتبار بسیار بالایی دارد.
ساختار و معماری مسجد بیرون
این مسجد شامل دو ایوان با حیاط مركزی است. ایوان غربی به گنبدخانه ای، كه از داخل مربع و از خارج نیم دایره می شود، متصل است. ضخامت دیوار های آن به بیش از 170 سانتیمتر می رسد. زیرسازی گنبد و قرینه های آن و همچنین پوشش ایوان ها و دو رواق به شیوه اشكانیان و ساسانیان انجام گرفته است. تنها ورودی مسجد در حال حاضر در سمت شمالی آن قرار دارد که از طریق اتاقی به ایوان غربی باز می شود. علاوه بر این، دو گذرگاه دیگر نیز وجود دارد که از اتاق های جانبی به گنبد خانه و صحن راه پیدا می کنند. بقایایی از تنها مناره مسجد در قسمت شمال محوطه گنبد را می توانید مشاهده کنید که امروزه تنها قسمت تحتانی آن که برای رفتن به پشت بام استفاده می شود بر جای مانده است. به ایوان شرقی از سه جهت به آن راه است که به دو اتاق کوچک در شمال منتهی می شود. پوشش سقف این بنا به صورت گنبد و طاق است که طاق ها از نوع دو مرکزه و جناغی از نوع معماری اوایل اسلام و نمونه هایی از قوس های گهواره ای شکل دوره ساسانی و اوایل اسلام هستند. مهمترین و تنها اثر دست نخورده این مسجد کتیبه ای است که در آن وجود دارد. این کتیبه بر روی کاشی معرق به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی در سه رشته خط نسخ به عرض 65 سانتیمتر و طول پنج متر قرار دارد، که سه دیواره سردر کوچک خارجی را پوشانیده و درست در زیر پا کار قوسی قرار گرفته است.
راه های دسترسی به مسجد بیرون
همانطور که متوجه شدید این مسجد در شهر ابرکوه قرارر دارد پس اگر تصمیم دارید به دیدن آن بروید بهتر است بلیط اتوبوس ابرکوه را به صورت آنلاین خریداری کنید و راهی این ناحیه شوید. این مسجد در خیابان شهید رجایی این شهر واقع شده است پس برای دیدن آن از نزدیک باید به این منطقه از شهر بروید.
بازدید از مسجد بیرون ابرکوه
برای دیدار از آن نیازی نیست هزینه ای پرداخت کنید و هر زمان تمایل داشتید می توانید به دیدن این مکان بروید. مستر بلیط پیشنهاد می کند، دیدار از این شهر را در لیست مقصد های خود برای سفر قرار دهید و در اولین فرصا از این شهر تاریخی دیدن نمایید.
نوشته مسجد بیرون ابرکوه اولین بار در مجله مِستر بلیط. پدیدار شد.