موزه نهادی دائمی است و در خدمت توسعه اجتماعی و عمومی جامعه قرار دارد که نماینده بخش فرهنگی، اجتماعی و تاریخی و یکی از مهم ترین و جذاب ترین بخش های گردشگری از نظر گردشگران است. از مهم ترین وظایف موزه ها این است که شواهد مادی مربوط به انسان ها و طبیعت را، به منظور مطالعه و آموزش و کسب لذت، گردآوری و حفاظت کند، به نمایش گذارد و درباره آن ها پژوهش کند. موزه ها، با جذابیت های تاریخی و فرهنگی بی شمارشان، امروزه یکی از ارکان جذب گردشگران شناخته می شوند. محققان دانشگاه آکسفورد دریافته اند که به طور کلی حدود 80 درصد از گردشگران موزه، در کمتر از دو سال، مایل به تجربه مجدد سفر هستند. در گذشته موزه ها تنها مسئولیت حفاظت از آثار تمدن گذشته و اشیاء با ارزش را داشتند، اما امروزه علاوه برآن، خدمات و تسهیلات اساسی نیز به بازدیدکنندگان ارائه می دهند تا جایی که گاهی موزه ها را به فروشگاهی تشبیه می کنند که هدف اصلی آن ایجاد یک خاطره به یادماندنی در ذهن بازدیدکنندگان است. موزه ها عمدتاً گالری های فرهنگی و تاریخی هستند که هستة مشخصی دارند. به عنوان مثال، درزمینة آثار تاریخی یا پیش از تاریخ و یا حتی معاصر، به گردآوری دستاوردهای ملت می پردازد و آن را درمعرض عموم قرار می دهد. یکی از انواع موزه ها موزه مردم شناسی به شمار می رود که موزه مردم شناسی اردکان در همین دسته قرار می گیرد.
درباره موزه مردم شناسی اردکان
استان یزد یکی از استان های تاریخی ایران است که در آن می توان شهرستان هایی را مشاهده کرد که دارای قدمتی بسیار غنی هستند. یکی از آنها، شهرستان اردکان به شمار می رود که مرکز آن شهر اردکان نام دارد. این شهرستان به سبب پیشینه غنی ای که دارد مملو از جاذبه های مختلف است که موزه مردم شناسی اردکان یکی از آنها به شمار می رود. این موزه در سال 1370 در زیرزمینی به مساحت 30 متر افتتاح شد که با استقبال زیادی روبرو شد و تعداد زیادی از اهالی منطقه به دیدن آن آمدند. همین موضوع باعث شد که از این محل به ساختمان مرکز تربیت معلم شهید بهشتی انتقال یابد که مساحتی در حدود 110 متر داشت. این استقبال همچنان ادامه داشت و مردم اشیائی که می توانست در موزه مورد استفاده باشد را به این مکان اهدا کردند. همین امر مسئولین را به فکر انداخت تا محلی بزرگتر برای آن در نظر بگیرند و اینگونه شد که این موزه به زیرزمین کتابخانه فاضل منتقل گردید. در سال 1372 این موزه به صورت رسمی و توسط استان دار یزد افتتاح شد. اگر می خواهید با این موزه بیشتر آشنا شوید ادامه این مطلب از مجله مستر بلیط را تا انتها مطالعه نمایید.
ساختار و بخش های مختلف موزه
در حال حاضر این موزه از بخش های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه شرح مختصری از هر بخش را برای شما ارائه می دهیم. مستر بلیط پیشنهاد می کند در صورت سفر به منطقه این موزه را یاد نبرید.
بخش مردم شناسی
این بخش از غنی ترین بخش های موزه محسوب می شود و بیش از 1000 قلم قطعه اشیائ و لوازم زندگی مردم اردکان در آن به نمایش گذاشته شده است. این اقلام بعضی به صورت مجموعه و بعضی به صورت منفرد هستند. مهمترین آنها عبارتند از: وسایل تولید پارچه که ادوات و وسایل مربوط به کشت پنبه دانه تا بافت کرباس و زیلو و قالی را نشان می دهد، مراحل کشت گندم تا تهیه نان، یک نمونه تخت روی حوض که معمولا در خانه اشراف اردکان وجود داشته است، وسایل آهن گری، وسایل درودگری. برخی از وسایلی که به صورت منفرد در موزه قرار دارند شامل وسایل پوست کنی پسته، دنگ مخصوص پوست کنی کنجد، انواع بیل مخصوص گشت و کندن روناس، انواع تراز اعم از پوستی، فلزی، پارچه ای، انواع چراغ، انواع سماور ذغالی، اواع کتری و قوری های مسی و برنجی، چراغ دوچرخه پایی، انواع طورف سفالی لعابی و … می شود.
بخش جانور شناسی گیاه شناسی
در این بخش می توانید شاهد حیوانات مختلف تاکسی درمی شده و بعضی از حیوانات زنده باشید. اکثر حیواناتی که رد این بخش قرار دارند از بومیان منطقه هستند که انواع عقاب، باز، شاهین، کبک، سارکپه، جغد و … برخی از آنها هستند. در بخش گیاه شناسی هم صدها گونه گیاهان وحشی و بومی منطقه که به طور علمی و غیر علمی جمع آوری و خشک شده اند وجود دارد.
بخش فرهنگی
در این بخش می توانید شاهد کتب خطی مختلفی مانند قرآن به خط های مختلف، کتب فقهی، طبی، ادعیه، وقف نامه ها، صداق نامه ها و اسناد تاریخی و دفاتر بعضی از ادارات، به خصوص سند ارزشمند تعمیرات مسجد جامع متعلق به سال 1250 قمری و … باشید.
بخش ایران شناسی
این قسمت شامل اشیاء عتیقه از دروان ساسانی تا قرن اخیر است و قدیمی ترین آنها مجسمه ای به شمار می رود که از جنس گل رس و مربوط به دوره ساسانی است.در قسمت سنگ نوشته ها نیز سنگ های جالب و ارزشمندی اعم از سنگ های تاریخی، سنگ های وقف نامه، شومینه و … وجود دارد که قدیمی ترین آنها مربوط به اواسط قرن ششم هجری است.
راه های دسترسی به موزه مردم شناسی
این موزه در شهر اردکان قرار دارد و می توانید با خرید بلیط اتوبوس اردکان خود را به این شهر برسانید. برای دیدن موزه باید به سمت کتابخانه افضل بروید که وسایل نقلیه عمومی موجود در شهر دسترسی شما به این مکان را راحت خواهند کرد.
بازدید از موزه مردم شناسی اردکان
برای دیدار از این موزه باید هزینه ای را به عنوان ورودی پرداخت و باید در ساعت های 9 صبح تا 1 بعد از ظهر به این مکان مراجعه کنید. این موزه همه روزه به جز جمعه ها و ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی و امام جعفر صادق، رحلت امام خمینی باز است.
نوشته موزه مردم شناسی اردکان اولین بار در مجله مِستر بلیط. پدیدار شد.